Định nghĩa / Ý nghĩa

Thành ngữ (idiom) shoot straight (bắn thẳng) nghĩa là đối xử thẳng thắn, thật thà và công bằng (với ai đó), ví dụ như nói chuyện thẳng thắn và trung thực với họ.

Thành ngữ straight shooter (người bắn thẳng) nghĩa là người thẳng thắn, trung thực, công minh. Đây là một biến thể của thành ngữ shoot straight.

Nguồn gốc / Xuất xứ

Thành ngữ shoot straight không có nguồn gốc rõ ràng. Đương nhiên, bất kỳ thứ gì cũng phải bắt nguồn từ đâu đó, nhưng có lẽ shoot straight là một trong những thành ngữ ‘mất gốc’ bởi tính phổ biến mà khái niệm của nó được dùng.

Khái niệm thẳng (straight) từ lâu đã được dùng rộng rãi trong tiếng Anh với nghĩa thẳng thắn, thật thà, không vòng vo, không dấu diếm. Ta có thể xét qua hàng loạt những cách diễn đạt có vận dụng khái niệm này, ví dụ: talk straight (nói thẳng, nói thật), straight talk (một cuộc nói chuyện thật thà và thẳng thắn), straight to the point (thẳng vào trọng tâm, vào điểm cần được nói đến, cần được bàn bạc, hay cần được giải quyết), straightforward (thẳng thắn, thật thà). Nếu bạn chưa nhận ra, trong cách dịch nghĩa thành ngữ shoot straight, mình đã dùng khái niệm thẳng, hay thẳng thắn. Thực vậy, ngay trong tiếng Việt, khái niệm thẳng cũng được dùng để nói đến tính chất thật thà, thực bụng, trung thực, tập trung vào trọng tâm, không vòng vo. Và biết đâu, đây chính là lý do straight được người ta dùng với nghĩa thật thà; hay nói cách khác, thẳng có nghĩa là không cong, không siêu vẹo, không méo mó, và từ đó, đối xử thẳng thắn nghĩa là đối xử thật thà, thực bụng, không vòng vo, không dấu diếm.

Vậy còn shoot? Nhiều người quan niệm rằng hành động bắn (shoot) là một cách hình tượng hóa và cụ thể hóa hành động giao tiếp, truyền đạt thông tin từ một người đến người đối diện. Lần tới, khi bạn nói những lời nói ra khỏi miệng, hãy tưởng tượng đến hình ảnh bạn đang bắn những lời nói đó đến người nghe. Đây là một cách để giải thích tính logic trong khái niệm của thành ngữ shoot straight, nhưng cho đến khi ta có bằng chứng cụ thể, xác thực, ta chưa thể kết luận liệu nó có thực sự là lý do người ta có cách diễn đạt này.

Ví dụ sử dụng và biến thể cách dùng như thế nào

• I’m just going to shoot straight with you here. I think this dress is extremely ugly. You shouldn’t buy it. (Tôi sẽ chỉ bắn thẳng với bạn ở đây. Tôi nghĩ cái đầm này cực kỳ xấu xí. Bạn không nên mua nó.)
• Tony told me that that investment would be a waste of money. I don’t necessarily agree with him, because I have my own theses about the matter, but since he always shoots straight, I’m going to listen to him. I trust what he said. (Tony nói tôi rằng việc đầu tư đó sẽ là một sự phí tiền. Tôi không nhất thiết đồng ý với anh ta, bởi vì tôi có những giả thuyết của riêng tôi về điều này, nhưng vì anh ta luôn luôn bắn thẳng, tôi sẽ nghe anh ta. Tôi tin tưởng đều anh ta nói.)
• Shooting straight is not always the best approach. Sometimes people don’t want to hear the truth. All they want from you is to agree with their opinions. So you have to decide between being frank to help them and lying to comfort them. (Bắn thẳng không phải lúc nào cũng là cách tiếp cận tốt nhất. Đôi khi người ta không muốn nghe sự thật. Tất cả họ muốn từ bạn là đồng ý với những ý kiến của họ. Vậy nên bạn phải quyết định giữa đối xử thực bụng để giúp họ và nói dối để làm dịu họ, làm họ thoải mái.)
• Ronald is popularly known as a straight shooter. If there’s something he’s not happy about the way you treat him, he’ll say it straight to your face. Is that rude? It can be sometimes, but at least he doesn’t hold back his thoughts and feelings and let them build up inside him until he explodes. (Ronald được biết đến rộng rãi là một người bắn thẳng. Nếu có điều gì anh ta không hài lòng về cách bạn đối xử với anh ta, anh ta sẽ nói thẳng vào mặt bạn. Điều đó có thô lỗ không? Có thể, đôi lúc, nhưng ít ra anh ta không kìm giữ lại những suy nghĩ và cảm giác và để chúng chồng chất tích tụ bên trong anh ta cho tới khi anh ta nổ tung.)
• They weren’t the kind of people who would shoot straight, but this time, it was different. They knew that if they didn’t speak up, they would have to endure the problem for the rest of their rent contract, something they were fed up of putting up with. (Họ không phải là loại người quen bắn thẳng, nhưng lần này thì khác. Họ biết rằng nếu họ không lên tiếng, họ sẽ phải chịu đựng vấn đề này đến hết khoản thời gian còn lại của hợp đồng thuê nhà, điều họ đã chán ngáy phải chịu đựng.)
• I don’t see how working with honest and direct people is a problem. My team consists completely of straight shooters. I can tell you that it is so much easy to work in such environment. Everyone gets to the point quickly and get work done very efficiently. There’s no need for fluff or fakery. (Tôi không thấy bằng cách nào mà việc làm việc với những người thật thà và thẳng thắn lại là một vấn đề. Đội của tôi hoàn toàn bao gồm những người bắn thẳng. Tôi có thể nói với bạn rằng làm việc trong môi trường đó cực kỳ vô cùng dễ dàng. Mọi người đi đến trọng tâm nhanh chóng và làm xong việc rất hiệu quả. Không cần tới những thứ độn thêm hay giả tạo.)
• We shot straight with the couple about the fact that it was impossible to plan the wedding that shortly ahead of time. It was an event that would require a lot of planning, coordination and communication. (Chúng tôi bắn thẳng với cặp đôi về sự thật rằng việc lên kế hoạch đám cưới sớm trước ngày dự định như vậy là bất khả thi. Nó là một sự kiện sẽ đòi hỏi rất nhiều sự hoạch định, phối hợp và giao tiếp.)
• Will you ever believe me if I say I’m shooting straight with you? I used to love you a lot, but that feeling doesn’t exist anymore. I don’t know why, or since when this has happened, but please accept this new reality and move on. Let me go, the same way I have let you. (Liệu người có bao giờ tin tôi nếu tôi nói tôi đang bắn thẳng với người? Tôi đã từng yêu người rất nhiều, nhưng cảm giác đó không tồn tại nữa. Tôi không biết vì sao, hay từ khi nào điều này đã xảy ra, nhưng làm ơn hãy chấp nhận thực tế mới này và bước tiếp. Hãy để tôi ra đi, giống như cách tôi đã để người.)
• Being a straight-shooter in my company is probably my biggest mistake. The company is inundated with backstabbers. You think someone is your close friend until you find out they’re spreading all the secrets you’ve trusted them with and confided in them. That in and of itself wouldn’t be too bad, except that they distort your stories to make a case against you. (Làm người bắn thẳng trong công ty tôi có lẽ là sai lầm lớn nhất của tôi. Công ty đầy ngập những kẻ đâm sau lưng. Bạn nghĩ một người nào đó là bạn thân của bạn cho đến khi bạn phát hiện ra họ đang phát tán những bí mật bạn đã tin tưởng họ và kể cho họ. Điều đó trong bản thân của nó sẽ không quá tệ, ngoại trừ việc họ bóp méo những câu chuyện của bạn để làm nên một vụ án chống lại bạn.)
• I love talking with Haley. She’s such a straight-shooting person that I feel so comfortable sharing everything about me with her. She knows all my thoughts and emotions, and always gives me the best, most sincere kind of advice I can expect from a friend. (Tôi thích nói chuyện với Haley. Cô ta quả là một người bắn thẳng, đến mức tôi cảm thấy thật dễ chịu chia sẻ mọi thứ về mình với cô. Cô biết tất cả những suy nghĩ và cảm xúc của tôi, và luôn luôn cho tôi loại lời khuyên tốt nhất, thành thật nhất mà tôi có thể kỳ vọng từ một người bạn.)

Nếu bạn thấy bài học này hữu ích, mình nhờ bạn chia sẻ cho bạn bè và người thân cũng như xem thêm các bài viết khác tại trang web EngBits.com (bạn có thể bắt đầu tại ĐÂY).

• I appreciate what you’re trying to do for me. I understand that you’re shooting straight, but this perhaps isn’t the right time. I’m going through a lot of difficulties and just want you to listen to me and say nothing. I need to let this all out; it’s stiffling. (Tôi cảm kích điều bạn đang cố làm cho tôi. Tôi hiểu rằng bạn đang bắn thẳng, nhưng đây có lẽ không phải là thời điểm thích hợp. Tôi đang trải qua rất nhiều khó khăn và chỉ muốn bạn nghe tôi và không nói gì. Tôi cần xả tất cả điều này ra; nó cảm thấy ngột ngạt.)
• I have nothing but respect for plain-talkers and straight-shooters. I think they’re brave, as they have the courage to speak their minds no matter how harsh they may sound. We waste a lot of time going through issues that otherwise wouldn’t exist if we could just confess what we really think deep down. (Tôi không có thứ gì ngoại trừ sự kính trọng đối với những người nói mộc mạc và bắn thẳng. Tôi nghĩ họ dũng cảm, vì họ có sự can đảm để nói suy nghĩ của họ bất kể họ nghe có chói tai đến mức nào. Chúng ta lãng phí rất nhiều thời gian trải qua những rắc rối mà nếu không sẽ không tồn tại nếu chúng ta có thể chỉ cần thú nhận điều chúng ta thực sự nghĩ từ sâu thẩm bên trong.)
• Lilian is an eccentric lady, at least compared to the rest of the women in this community. She is confident, knows exactly what she wants, and isn’t afraid to communicate it clearly with everyone involved. She always shoots straight to the point of what she is looking to achieve whenever she makes a request or asks for a favour. (Lilian là một cô nàng kỳ quặc, ít nhất là so với những người phụ nữ còn lại trong cộng đồng. Cô tự tin, biết chính xác thứ cô muốn, và không sợ nói rõ nó với mọi người liên quan. Cô luôn luôn bắn thẳng vào trọng tâm thứ mà cô đang muốn đạt được bất cứ khi nào cô đưa ra một yêu câu hay nhờ vả điều gì đó.)
• Do I want to have a straight-shooting kind of conversation with you? I don’t know. Are you willing to accept the truth? Or should I reserve my words and dance around the issue, just as I have been having to do since the first day I met you? (Tôi có muốn có một cuộc nói chuyện loại bắn-thẳng với bạn không? Tôi không biết nữa. Bạn có sẵn sàng chấp nhận sự thật không? Hay tôi nên dè dặt ngôn từ của tôi và nói vòng quanh vấn đề, đúng như cách tôi lâu nay đã phải làm kể từ ngày đầu tiên tôi gặp bạn?)
• The city officials don’t make for the best examples when it comes to straight shooters. In fact, they are experts at doing the exact opposite: dodging the truth. (Những quan chức của thành phố không được xem là những ví dụ điển hình nhất khi ta nói đến những người bắn thẳng. Thực vậy, họ là những chuyên gia làm điều hoàn toàn trái ngược lại: tránh né sự thật.)
• I’m not happy with what they’re doing. Of course not. But I’m not going to do anything about it. Don’t expect me to be a straight-shooter to your benefit. (Tôi không hài lòng với điều họ đang làm. Đương nhiên là không. Nhưng tôi sẽ không làm gì về điều đó. Đừng kỳ vọng tôi làm một người bắn thẳng cho lợi ích của bạn.)
• Urie and I want to focus our efforts at the moment to making Ian realize the truth about this new, deceiving person he’s dating. The aim is to shoot straight with him about how deceitful his lover is. We are determined to achieve this goal, even if it means we have to sabotage our relationship with him. He deserves our honesty, and more importantly, he doesn’t deserve his date’s deceit. (Urie và tôi muốn tập trung những cố gắng nỗ lực của chúng tôi tại thời điểm hiện tại để làm Ian nhận ra sự thật về con người mới, lừa lọc mà anh ta đang hẹn hò. Mục tiêu là bắn thẳng với anh ta về việc người yêu của anh ta đầy lừa lọc đến mức nào. Chúng tôi nhất quyết đạt được mục đích này, ngay cả nếu nó có nghĩa là chúng tôi phải phá hoại mối quan hệ của chúng tôi với anh ta. Anh ta xứng đáng có được sự trung thực của chúng tôi, và quan trọng hơn, anh ta không xứng đáng phải nhận sự lừa dối từ người bạn hẹn hò của anh ta.)
• I like Kyo. He’s very quick with his thinking. He always knows very clearly his target and shoot straight with people in order to achieve it. He’s always honest in his communication and expects no deception in return. (Tôi thích Kyo. Anh ta rất nhanh nhảu trong suy nghĩ của anh ta. Anh ta luôn luôn biết rất rõ mục tiêu của anh ta và bắn thẳng với người khác để đạt được nó. Anh luôn trung thực trong việc giao tiếp của anh và đổi lại không kỳ vọng sự lừa bịp mánh khóe.)
• It was amazing how you could retain your concentration on the end goal amidst all the lies that people were telling during the dicussion. Nobody seemed to be able to shoot straight like you did. (Cách bạn có thể giữ sự tập trung vào mục tiêu cuối cùng giữa tất cả những lời nói dối mà người ta nói trong cuộc tranh luận này thật là đáng kinh ngạc. Không ai dường như có thể bắn thẳng như bạn làm.)
• Josh used to deceive people a lot, but one day he lost his job because of a lie he told. He has since learned to shoot straight, even in the most difficult situations or when he really wants something that is out of reach. (Josh đã từng lừa đảo người ta rất nhiều, nhưng một ngày nọ anh bị mất việc vì một lời nói láo mà anh đã nói. Anh từ đó đã học bắn thẳng, ngay cả trong những tình huống khó khăn nhất hay khi anh rất muốn một thứ gì mà ngoài tầm tay.)

Vậy là hết bài!

Nếu bạn thấy bài học này hữu ích, mình nhờ bạn chia sẻ cho bạn bè và người thân cũng như xem thêm các bài viết khác tại trang web EngBits.com (bạn có thể bắt đầu tại ĐÂY).

Bạn còn điều gì thắc mắc về bài học? Điều gì về tiếng Anh đang làm bạn trằn trọc, ăn không ngon, ngủ không yên? Hay đơn giản là bạn chỉ muốn say “Hi!”? Hãy để lại lời bình luận bên dưới hay gửi email về địa chỉ contact.engbits@gmail.com nhé!