Định nghĩa / Ý nghĩa

Thành ngữ (idiom) beat around / about the bush (đánh vòng quanh bụi rậm) nghĩa là nói vòng vo, lảng tránh, do dự, ngại nói vào vấn đề chính, hoặc làm những việc màu mè để tránh né giải quyết vấn đề quan trọng nhất.

Hai phiên bản beat around the bush và beat about the bush hoàn toàn đồng nghĩa với nhau. Sự khác biệt ở đây chỉ đơn giản là phiên bản beat around the bush phổ biến hơn trong tiếng Anh Mỹ (American English), trong khi phiên bản beat about the bush phổ biến hơn trong tiếng Anh Anh (British English).

Để hiểu thêm về cách sử dụng thành ngữ beat around / about the bush, mình mời bạn xem qua các ví dụ ở cuối bài học.

Nguồn gốc / Xuất xứ

Có hai cách để lý giải về nguồn gốc của thành ngữ beat around / about the bush. Cả hai cách đều nói về chủ đề săn bắt chim, và cả hai đều có cùng xuất phát điểm.

Khi đi săn bắt chim trong thiên nhiên, ví dụ như trong rừng, có hai hoạt động chính mà bạn cần làm: tìm chim và bắt chim. Làm sao để bạn biết chim ở đâu mà tìm? Người đi săn bắt thường mang theo một cây gậy, hoặc nếu không mang theo gậy thì tiện tay bẻ một khúc cây đủ dài mà họ tìm được ngay trong rừng. Biết rằng chim thường trú núp trong những lùm cây, bụi rậm để khuất mắt con người và những động vật khác, để nghỉ chân hoặc để tìm thức ăn, người đi săn thường vừa đi vòng quanh trong rừng, vừa dùng gậy để đánh (beat) vào những bụi rậm (bush) trên đường họ đi nhằm làm xao động, khiến cho những chú chim cảm thấy không an toàn và bay ra khỏi bụi rậm, vô tình để bản thân chúng lộ diện.

Bạn thấy mình miêu tả quá trình săn bắt này có gì không khớp với thành ngữ beat around / about the bush không? Để lùa chim ra ngoài, người đi săn bắt đúng ra phải đánh vào bụi rậm (beat at the bush), không phải đánh vòng quanh bụi rậm (beat around / about the bush). Đây chính là vấn đề và cũng là cột mốc phân nhánh hai lời lý giải về nguồn gốc của thành ngữ beat around / about the bush.

Theo cách hiểu thứ nhất, người đi săn bắt ban đầu định dùng gậy để đánh vào bụi rậm, một hành động hữu dụng cho việc săn bắt, nhưng rồi dần dần mải mê la cà, đánh chơi chơi vòng quanh những bụi rậm. Có thể họ quen tay nhịp nhịp gậy, có thể tiếng tách tách khi gậy chạm vào mặt đất làm họ vui tai. Vì bất cứ lý do gì đi nữa thì hành động của họ là vô nghĩa và vô dụng. Họ không tập trung săn bắt mà chỉ mải mê chơi đùa, đánh vòng quanh bụi rậm (beat around / about the bush).

Còn cách hiểu thứ hai? Người đi săn ngập ngừng, đánh vòng quanh bụi rậm vì họ sợ họ sẽ vô tình làm việc gì tai hại mà họ không mong muốn xảy ra. Bạn thấy đó, tìm được một chú chim trong bụi rậm đã là khó, bắt được nó lại càng khó hơn. Đó là một việc cần phải được thực hiện một cách cực kỳ cẩn trọng, sai một bước thì toi, thì chim xổng đi mất, và mọi công sức xem như phí phạm vô nghĩa. Người đi săn do dự, không muốn sơ ý đánh vào bụi rậm quá nhanh, quá mạnh trong khi chưa sẵn sàng súng hay lưới để bắt chim, hoặc chưa kịp đặt chúng vào tầm ngắm để bắn chúng khi chúng bay ra từ trong bụi. Sự ngập ngừng, do dự khiến cho họ cứ mãi tốn thời gian đánh vòng quanh bụi rậm (beat around / about the bush) mà không đánh thẳng vào nó, cũng giống như cách nói chuyện vòng vo, cách giải quyết công việc do dự, ngập ngừng, sợ phạm phải điều gì đó tai hại được thể hiện qua ý nghĩa của thành ngữ này.

Một beat about the bush ít ai từng biết

Ít người biết được rằng thành ngữ beat about the bush từng có thêm một định nghĩa khác: khởi xướng điều gì đó bằng cách làm những hành động để kích thích, khuyến khích nó xảy ra. Ví dụ, bạn muốn cha mẹ bạn tặng cho bạn một chuyến đi biển nghỉ mát sau kỳ thi đại học nhưng ngại không dám xin thẳng vì sợ cha mẹ nghĩ rằng bạn vòi vĩnh. Bạn có thể nói với họ rằng bạn Hồng cùng lớp được cha mẹ bạn ấy hứa sẽ tặng cho cùng món quà đó, rồi kể lể ra những hoạt động phấn khởi mà bạn tưởng tượng Hồng sẽ làm trong chuyến đi.

Nguồn gốc từ đâu mà thành ngữ lại có thêm ý nghĩa này? Một lần nữa, chúng ta quay lại quá trình săn bắt chim. Lần này, hãy nhìn vấn đề theo một hướng khác. Cũng là hành động lấy gậy đánh ở khu vực bụi rậm, nhưng người thợ săn không đánh ngay vào chính giữa bụi rậm mà đánh vòng quanh nó để khơi mào, để tạo ra những rung động nhẹ. Đôi khi, bạn không cần phải dùng quá nhiều sức, hoặc không cần dùng sức tấn công trực diện vào một vấn đề. Như trong trường hợp này, người thợ săn không cần đánh thẳng, đánh mạnh vào bụi rậm mà chỉ cần làm xao động nhẹ để lùa chim bay ra ngoài. Họ beat about the bush thay vì beat at the bush không phải vì họ sợ, do dự, hay ngập ngừng, mà là vì họ không muốn, hoặc cảm thấy không cần tốn quá nhiều sức lực dấn thân vào một việc không đáng; họ để dành sức tập trung vào công việc chính, vào điều quan trọng hơn, cụ thể là vào công việc đặt chim vào tầm ngắm để bắn.

Đi một bước xa hơn, thành ngữ beat about the bush cũng đã từng được sử dụng với nghĩa gợi, dụ dỗ, gạ gẫm, mớm, khơi mào để có được thông tin gì từ ai đó. Cụ thể, khi bạn muốn biết một điều gì đó nhưng không dám hoặc không muốn hỏi thẳng, bạn có thể nói chuyện vòng vo quanh chủ đề chính để người đối diện tự để lộ ra thông tin quý giá đó.

Đó là vào thế kỷ thứ XIX, hoặc thậm chí là trước đó nữa. Ngày nay, ít ai còn biết thành ngữ beat about the bush đã từng được hiểu theo nghĩa này. Số người sử dụng nó theo nghĩa này lại càng ít hơn. Nhưng biết đâu được, có thể tại một thời điểm nào đó trong tương lai, hiện tượng ngôn ngữ này sẽ tái ngộ chúng ta lần nữa.

Ví dụ sử dụng và biến thể cách dùng như thế nào

• I don’t understand why Andy doesn’t want to call his child. When I asked about it, he beat around the bush without giving me a clear answer. (Tôi không hiểu vì sao Andy không muốn gọi cho con anh ta. Khi tôi hỏi về việc đó, anh đánh vòng quanh bụi rậm mà không cho tôi một câu trả lời rõ ràng.)
• Is there something you can do about this situation? You’e been beating around the bush for the last 3 hours. Tell us what you can do in your power, if at all. (Có thứ gì bạn có thể làm cho tình huống này không? Bạn đã đánh vòng quanh bụi rậm trong 3 giờ đồng hồ vừa rồi. Hãy nói với chúng tôi bạn có thể làm gì trong khả năng của bạn, nếu có chút gì.)
• When asked what she saw the night of the murder, Sally gave a very diplomatic answer, one which unfortuntely was barely polished enough to hide the fact that she was merely beating about the bush. (Khi được hỏi cô ta đã thấy điều gì vào đêm xảy ra án mạng, Sally đã đưa ra một câu trả lời rất có tính ngoại giao, một câu trả lời mà đáng tiếc thay suýt không được làm đủ bóng bẩy để che dấu thực tế rằng cô chỉ đang đánh vòng quanh bụi rậm.)
• This should not be an issue for your friend. He doesn’t need to beat about the bush. A simple answer which gets straight to the point would suffice. (Đây sẽ không là một vấn đề cho bạn của bạn. Anh ta không cần phải đánh vòng quanh bụi rậm. Một câu trả lời đi thẳng vào vấn đề là đủ rồi.)
• I’m going to let my husband beat around the bush until tonight, then I will confront him. It’ll make his lies worse. He asked for it. (Tôi sẽ để chồng tôi đánh vòng quanh bụi rậm cho đến tối nay, rồi tôi sẽ giáp mặt với anh ta. Điều đó sẽ làm cho những lời nói láo của anh ta tệ hơn. Anh ta đã tự chuốc lấy điều đó.)
• The teachers were puzzled when Bobby asked them about his parents. They beat about the bush, but the hesitation was too obvious to go unnoticed, even for a 3-year-old child. (Các thầy cô bối rối khi Bobby hỏi họ về cha mẹ của cháu. Họ đánh vòng quanh bụi rậm, nhưng sự do dự đã quá rõ rệt để có thể không bị phát hiện, ngay cả đối với một đứa trẻ 3 tuổi.)
• Kinanna doesn’t feel ready to tell anyone about the baby. Whenever someone asks if she feels ok, she just beats around the bush, saying she has been stressed from work recently. (Kianna không cảm thấy sẵn sàng để nói với mọi người về đứa bé. Bất cứ khi nào ai đó hỏi liệu cô có cảm thấy ổn không, cô chỉ đánh vòng quanh bụi rậm, nói rằng cô đã bị áp lực từ công việc gần đây.)
• The gentleman felt something off about the tone of his lover’s voice. She apparently was trying her best to beat about the bush, but he had met better liars. (Người đàn ông cảm thấy có gì đó lạ về giọng điệu của lời nói của người tình của ông. Bà rõ ràng đang cố hết sức để đánh vòng quanh bụi rậm, nhưng ông đã gặp những người nói dối giỏi hơn.)
• I came here to find a person I haven’t been able to meet in the past 20 years. If you don’t have any information, please spare me the nonsense. I did not ask you to beat around the bushes. (Tôi đến đây để tìm một người tôi chưa có thể gặp trong 20 năm vừa rồi. Nếu bạn không có thông tin gì, làm ơn hãy tha cho tôi những thứ nhảm nhí đi. Tôi đã không nhờ bạn đánh vòng quanh bụi rậm.)
• Why did Zuzano tell them where we were? Why couldn’t she just say she didn’t know? She could’ve beaten about the bush, if she had wanted to. (Vì sao Zuzano nói với họ chúng ta đã ở đâu? Vì sao cô ta không thể chỉ nói cô không biết? Cô đã có thể đánh vòng quanh bụi rậm, nếu cô muốn.)

Nếu bạn thấy bài học này hữu ích, mình nhờ bạn chia sẻ cho bạn bè và người thân cũng như xem thêm các bài viết khác tại trang web EngBits.com (bạn có thể bắt đầu tại ĐÂY).

• The reason Josh keeps beating around the bush is because he hesitates to discipline Laura, even though she works under him. They have been having an affair outside the company. (Lý do Josh cứ đánh vòng quanh bụi rậm là bởi vì anh do dự không muốn kỷ luật Laura, mặc dù cô làm dưới quyền anh. Họ có một mối tình ở ngoài công ty.)
• Susie wants a pay raise, but she’s afraid to speak about it directly to her supervisor for fear of being thought of as needy. She beats around the bushes and ends up making her supervisor very mad because she has wasted his time for no obvious reason. That strategy totally has backfired on her. (Susie muốn được tăng lương, nhưng cô sợ nói về việc đó một cách thẳng thắn với cấp trên của cô vì sợ bị nghĩ là [người] van nài đòi hỏi. Cô đánh vòng quanh bụi rậm và cuối cùng làm cho cấp trên của cô rất bực bội vì cô đã làm lảng phí thời gian của ông không vì mục đích rõ ràng nào. Chiến thuật đó đã phản tác dụng lên cô.)
• Dominic suspects that his classmate Jeremy stole his notebook. Jeremy sits right next to him in class, and when asked whether he had seen the notebook, he beat around the bush without giving a direct answer. All that, and the fact that they’re going to have an exam next week and Jeremy hasn’t been taking notes during class, thinking he is too smart for that. (Dominic nghi ngờ rằng bạn cùng lớp của anh, Jeremy, đã lấy cắp quyển tập của anh. Jeremy ngồi ngay kế bên anh trong lớp, và khi được hỏi hắn có thấy quyển tập không, hắn đánh vòng quanh bụi rậm mà không đưa ra một câu trả lời thẳng thắn. Tất cả những điều đó, và thực tế là họ sắp có bài kiểm tra tuần tới và Jeremy đã không ghi chép bài vở trong lớp, nghĩ rằng hắn quá thông minh cho việc đó.)
• A little bit of fun here and there is ok, but you have to have the courage to own what you do. Don’t just beat around the bush like that. Who do you think you’re fooling? (Một chút vui vẻ đây đó cũng ổn thôi, nhưng bạn phải có can đảm thừa nhận điều bạn làm. Đừng đánh vòng quanh bụi rậm như vậy. Bạn nghĩ bạn đang đánh lừa ai vậy?)
• Peter knows he is being fed lies, or, should we say, cover-ups. However, he has a bit of time to kill and doesn’t mind entertaining himself with such beating about the bush. Oh, Peter, the calm and patient Peter. (Peter biết anh đang được đút những lời nói dối, hay, chúng ta có nên nói là, những sự che đậy. Tuy nhiên, anh có một ít thời gian để giết và không ngại tự tiêu khiển bản thân với việc đánh vòng quanh bụi rậm đó. Ôi, Peter, Peter điềm tĩnh và kiên nhẫn.)
• You can beat around the bush all you want, but everyone in the family already knows the truth. How do you think you can fix the situation? (Bạn có thể đánh vòng quanh bụi rậm bao nhiêu tùy thích, nhưng mọi người trong gia đình đã biết sự thật rồi. Bạn nghĩ bạn có thể sửa chữa tình hình bằng cách nào?)
• A small discussion, as it had started, turned out to be a major quarrel. The beating about the bush did not last long, as it was soon noticed for what it was. (Một cuộc bàn luận nhỏ, như nó đã bắt đầu, trở nên một cuộc cãi vã lớn. Việc đánh vòng quanh bụi rậm đã không diễn ra lâu, vì nó đã bị phát hiện như bản chất của nó.)
• Neither of the parents wanted to start the conversation with their kid about the topic. They both beat around the bush, but eventually that had to stop. (Cả hai người phụ huynh đều không muốn bắt đầu cuộc nói chuyện với con họ về chủ đề đó. Cả hai đánh vòng quanh bụi rậm, nhưng cuối cùng thì việc đó cũng đã phải chấm dứt.)
• I do not have time for this. Stop beating about the bush and tell me exactly what you are trying to say. (Tôi không có thời gian cho việc này. Hãy ngưng đánh vòng quanh bụi rậm và nói với tôi chính xác bạn đang cố gắng nói điều gì?)
• If you don’t know what to say, you can choose not to say anything. You don’t have to beat around the bush like that. (Nếu bạn không biết phải nói gì, bạn có thể chọn không nói gì cả. Bạn không cần phải đánh vòng quanh bụi rậm như vậy.)

Vậy là hết bài!

Nếu bạn thấy bài học này hữu ích, mình nhờ bạn chia sẻ cho bạn bè và người thân cũng như xem thêm các bài viết khác tại trang web EngBits.com (bạn có thể bắt đầu tại ĐÂY).

Bạn còn điều gì thắc mắc về bài học? Điều gì về tiếng Anh đang làm bạn trằn trọc, ăn không ngon, ngủ không yên? Hay đơn giản là bạn chỉ muốn say “Hi!”? Hãy để lại lời bình luận bên dưới hay gửi email về địa chỉ contact.engbits@gmail.com nhé!